HZ. EBUBEKİR DÖNEMİ (632-634)
Hz. Ebubekir 632-634 yılları arasında İslam tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Bu dönemde ortaya çıkan bir çok yalancı peygamberler ile mücadele edilmiş, Zekat vermek istemeyenlerle savaşılmıştır. (Yemen ve Umman Savaşı).
Allah'ın emirlerinin kaybolmasını önlemek ve gelecek kuşaklara orijinal haliyle ulaşmasını sağlamak maksadı ile Kuran kitap haline getirilmiştir.
Irak Seferi ile Sasaniler yenilmiş. Hire bölgesi alınmış, 634 yılında Yermük savaşı ile Bizans yenilgiye uğratılmıştır. Arap yarımadası dışında ilk kez fetihler yapılmıştır.
Hz. Ebubekir döneminde kültür ve medeniyet alanında; Halife ve memurlara maaş bağlanmıştır.
HZ. ÖMER DÖNEMİ (634-644)
Hz. Ömer 634-644 yılları arasında halifelik yapmıştır. Bu dönemde Ecnadeyn Savaşı ile Bizans 635 yılında yenilgiye uğratılmıştır. Suriye ele geçirilmiş daha sonra 637 yılında da Antakya, Kudüs ve Filistin alınmıştır.
636 yılında Kadisiye, 637 yılında Celula, 642 yılında Nihavent Savaşı ile Sasaniler yıkılmış ve İran ele geçirilmiştir. Ülke sınırları Horasan'a kadar ulaşmıştır. Böylece Türkler ile komşuluk başlamıştır.
642 yılında İskenderiye alınmış daha sonra da Bingazi ve Trablusgarp ele geçirilmiştir.
Hz. Ömer döneminde kültür ve medeniyet alanında; İlk Divan teşkilatı Divan-ı Cund (Ordu Divanı) kurulmuştur. Ülke vilayetlere ayrılmıştır ve valiler tayin edilmiştir. Bu vilayetlere kadılar gönderilmiş, nüfus sayımları yapılmıştır. İlk düzenli ordu kurulmuş, Beytülmal (Devlet hazinesi) oluşturulmuştur. Hicri takvim kullanılmaya başlanmış, İkta sistemi oluşturulmuş, Ordugah şehirleri kurulmuş, pazarda fiyat ve kalite kontrol görevi yapan muhtesipler atanmıştır.
HZ. OSMAN DÖNEMİ (644-656)
Hz. Osman 644-656 yılları arasında halifelik yapmıştır. Bu dönemde Azerbaycan'a doğru ilerlemeler sürmüştür. Horasan alinmiş Akhunlar yenilgiye uğratılmıştır. Tunus fethedilerek Berberiler İslamiyet'i kabul etmiştir. Hazar Türkleri İslam ordusunu durdurmuştur. İlk sefer Kıbrıs üzere yapılmış ve vergiye bağlanılmıştır.
Hz. Osman Emevi soyundan olanları önemli görevlere getirdiği için ülkede karışıklıklar çıkmıştır. Bu durum neticesinde İslam tarihinde ilk fikir ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Irak ve Mısır'da karışıklıklar baş göstermiştir.
Hz. Osman döneminde kültür ve medeniyet alanında Kuran-ı Kerim çoğaltılarak önemli merkezlere dağıtılmıştır. Suriye sahillerinde ilk İslam ordusu kurulmuştur.
HZ. ALİ DÖNEMİ (656-661)
Hz. Ali 656-661 yılları arasında halifelik yapmıştır. Bu dönemde 656 yılında Cemel (deve) olayı meydana gelmiştir. Hz. Ayşe, Hz. Talha ve Hz. Zübeyir gibi önde gelen sahabelerin Hz. Ali'nin halifeliğini tanımamaları üzerine başlayan bu mücadeleyi Hz. Ali kazanmıştır. İki ordu arasındaki savaş Hz. Hatice'nin devesinin etrafında yapıldığı için bu olaya Cemel olayı adı verilmiştir. Bu vaka İslam tarihinde Müslümanlar arasındaki ilk savaştır. Bu olaydan sonra Hz. Ali devletin merkezini Küfe'ye taşımıştır.
657 yılında Hz. Osman'ın öldürülmesinde Hz. Ali'yi sorumlu tutan Muaviye ile Hz. Ali arasında Sıffın savaşı meydana gelmiştir. Muaviye'nin Hz. Ali'nin halifeliğini tanımaması üzerine başlayan Sıffın savaşı sonunda iki tarafta sorunu çözmek için birer hakem belirlemişlerdir. Hakemlerin aldıkları kararlara iki tarafında uygulayacağına dair söz verilmesine rağmen işler daha da karmaşık bir hal almıştır.
Hz. Ali'nin ordusundaki bazı gruplar Hz. Ali'nin politikasını beğenmeyince ordudan ayrılarak Hariciler adı verilen grubu oluşturmuşlardır. Hz. Ali tarafındaki Şiiler, Muaviye tarafındaki Emeviler, ayrılığı savunan Hariciler arasında meydana gelen Hakem olayısonucunda İslam tarihinde iç karışıklıklar meydana gelmeye başlamıştır. 659 yılında Nehrevan savaşı ile Hz. Ali ilk ayrılıkçı akım olan Haricileri yenmiştir. Hz. Ali Haricilerin düzenledikleri suikast sonucunda şehit olmuştur.
0 yorum:
Yorum Gönder